H Ορθοδοντική είναι μία ειδικότητα της Οδοντιατρικής, που επιτρέπει να θεραπευθεί αισθητικά και λειτουργικά η σύγκλειση των δοντιών. Ένα ωραίο χαμόγελο είναι το διαβατήριο για μία καλή πρώτη εντύπωση και χαρίζει αυτοπεποίθηση, όμως η σωστή θέση των δοντιών αφορά και πιο πρακτικά ζητήματα, όπως την μάσηση. Παλαιότερα, τα παιδιά δεν φορούσαν σιδεράκια, διότι οι οδοντίατροι δεν λειτουργούσαν προληπτικά αλλά κυρίως κατασταλτικά, αλλά και η τεχνική δεν ήταν τόσο ανεπτυγμένη όσο είναι σήμερα.
Σύμφωνα με την έρευνα των Profit, Fields & Morey,’ Prevelance of Mal Occlusion & Orthodontic Treatment need in the US’,60% του πληθυσμού χρειάζεται να βάλει σιδεράκια, 25% καλό είναι να βάλει και μόνο το 15% των παιδιών δεν χρειάζεται. Η ορθοδοντική αφορά κυρίως παιδιά, αλλά και ενήλικες, οι οποίοι είτε δεν διόρθωσαν κάποιο σχετικό πρόβλημα ως παιδιά, είτε η θεραπεία δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
– Τι διορθώνει ο ορθοδοντικός; Μόνο δόντια;
Όχι βέβαια, διότι αλλάζοντας την θέση των δοντιών, αλλάζει όχι μόνο το χαμόγελο, αλλά και η σχέση άνω και κάτω χείλους, καθώς και η σχέση με την μύτη και τον πώγωνα. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και η συμβολή πλαστικού χειρουργού.
- H άνω και η κάτω γνάθος έχουν μεν αρμονική σχέση, αλλά το μέγεθος των δοντιών δεν είναι αρμονικό, δηλαδή έχουμε μεγάλα δόντια και μικρή γνάθο ή το αντίστροφο.
- Η άνω γνάθος προεξέχει σε σχέση με την κάτω γνάθο.
- Η κάτω γνάθος προεξέχει σε σχέση με την άνω γνάθο.
Η πιο κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει ένα παιδί θεραπεία είναι 11-12 ετών. Σε αυτή την ηλικία βλέπουμε την πλειοψηφία των παιδιών να έχουν σιδεράκια, σαν να είναι μόδα, οπότε το παιδί δεν νοιώθει ότι ξεχωρίζει. Δεν είναι τυχαίο που ακόμη και αμερικάνικες σειρές και ταινίες, παρουσιάζουν παιδιά και ενήλικες με σιδεράκια, ώστε να μην αισθάνονται άσχημα όσοι φορούν.
Η διάρκεια της θεραπείας, ποικίλλει από 1,5- 2 χρόνια. Η σταθεροποίηση του αποτελέσματος διαρκεί ένα χρόνο.
– Που οφείλεται όμως η λάθος θέση των δοντιών;
Εκτός από την γενετικά προκαθορισμένη θέση και μέγεθος των δοντιών και των γνάθων, οφείλεται σε τρείς λόγους κυρίως:
- Στην στοματική αναπνοή, όπου η άνω γνάθος στενεύει, διότι η γλώσσα κάθεται στα κάτω δόντια και δεν πιέζει την υπερώα να ανοίξει.
- Στη νηπιακή κατάποση, όπου το παιδί σπρώχνει την γλώσσα προς τα έξω όταν καταπίνει. Αν αναλογιστούμε ότι καταπίνουμε 1200-1400 φορές το 24ωρο, καταλαβαίνουμε ότι αντίστοιχα είναι σαν να πιέζουμε δυνατά τόσες φορές τα δόντια μας προς τα έξω και η δύναμη της γλώσσας είναι πολύ μεγάλη
- Στον θηλασμό του δακτύλου, που πρέπει να αποφεύγεται.
Η λύση, εκτός από τα ακίνητα ορθοδοντικά μηχανήματα (σιδεράκια), είναι η τοποθέτηση συγκρατητικών μηχανημάτων και η αφαίρεση φρονιμιτών. Υπάρχουν επίσης και διαφανείς νάρθηκες, σχεδόν αόρατοι, οι οποίοι σταδιακά ισιώνουν τα δόντια.
Ο πρώτος ορθοδοντικός έλεγχος ενδείκνυται να γίνεται στην ηλικία των 8 ετών, αφού έχουν ανατείλει οι πρώτοι γομφίοι. Καταυτόν τον τρόπο μπορούμε να αποφύγουμε πιθανές εξαγωγές δοντιών.
Σήμερα υπάρχουν και διαφανή σιδεράκια – πορσελάνινα ή πλαστικά – τα οποία είναι όμως πιο εύθραυστα και δεν ενδείκνυται για παιδιά έως 15 ετών, εδικά αγόρια. Για ηλικίες 18 ετών και άνω, σαφώς προτιμούνται και για λόγους αισθητικής.
Η θεραπεία είναι επώδυνη για το παιδί; Tις πρώτες 2-3 μέρες νοιώθει μία πίεση, μετά η ενόχληση παρέρχεται. Γι αυτό προτείνεται τα σιδεράκια να τοποθετούνται πριν την έναρξη του σχολείου ή κοντά σε Σαββατοκύριακο ή αργίες.
Μπορούν τα άτομα με αναπηρία να τοποθετήσουν σιδεράκια; Βεβαίως και μάλιστα αυτό τα βοηθά και ψυχολογικά, μέσα από την σχέση εμπιστοσύνης που αναπτύσσεται με τον εξειδικευμένο οδοντίατρο και τις συνεχείς επισκέψεις στον γιατρό που λειτουργεί ως ένα είδος ψυχοθεραπείας.
Γενικά, η πρόληψη είναι καλύτερη, οπότε όσο νωρίτερα γνωρίζετε το πρόβλημα, τόσο καλύτερα. Ίσια και αρμονικά δόντια δίνουν ένα όμορφο, λαμπερό χαμόγελο, γεμάτο αυτοπεποίθηση!